Egzamin ósmoklasisty z języka polskiego to wyzwanie, przed którym co roku stają uczniowie kończący polskie szkoły podstawowe. Od wielu lat egzamin ma podobną formę, chociaż CKE, czyli Centralna Komisja Egzaminacyjna lubi od czasu do czasu zmienić wymagania. Tak jest w przypadku egzaminu ósmoklasisty w 2025 roku, gdzie obowiązuje dłuższa lista lektur i nowa forma długiej wypowiedzi pisemnej. Poniżej możecie przeczytać o tym jak wygląda arkusz z języka polskiego, jakie typy zadań w nim znajdziecie oraz o tym, jakie są tendencje związane z liczbą i rodzajem wyzwań egzaminacyjnych.

Czytanie ze zrozumieniem

Podstawą arkusza z j. polskiego są dwa teksty – literacki i nieliteracki. Ten pierwszy zwykle jest fragmentem lektury obowiązkowej. Do tej pory na egzaminach pojawiły się już takie lektury jak:

– Mały Książę,

– Quo Vadis,

– Pan Tadeusz,

– Zemsta,

– Balladyna,

– Kamienie na szaniec.

Obecnie autorzy arkuszy mogą także przytoczyć fragmenty lektur omawianych w klasach IV-VI lub wziąć dowolny, inny tekst literacki.

Do tych dwóch tekstów zawsze są przygotowane pytania: typu prawda/fałsz, zadania zamknięte, takie, które wymagają krótkiej interpretacji bądź wyszukania informacji w tekście.

Spośród lektur obowiązkowych…

Zadaniem, które regularnie pojawia się w arkuszu z języka polskiego, jest to, gdzie mamy wybrać bohatera innej lektury, który wykazał się jakąś cechą lub doświadczył podobnego problemu. To moment, w którym warto wrócić na trzecią i czwartą stronę arkusza egzaminacyjnego, czyli tam, gdzie wydrukowana jest lista lektur – nie musicie szukać bohatera w głowie, możecie, przeglądając lektury, spróbować przypomnieć sobie właściwy przykład. Bardzo ważne w tym zadaniu jest uzasadnienie swojego wyboru. Pamiętajcie, że nie piszecie o całej lekturze, zazwyczaj w poleceniu macie wskazanie, że należy przywołać sytuację z lektury. Sytuację, czyli jedno, konkretne wydarzenie.

Zadanie z grafiką

Od wielu lat pojawia się zadanie, w którym musimy przyjrzeć się jakiemuś obrazkowi. Czasem jest to plakat, czasem zdjęcie lub inna ilustracja. Zwykle należy wówczas wybrać dwa elementy z obrazka i uzasadnić ten wybór w kontekście całej wskazanej lektury. W innej wersji zadanie z grafiką dotyczy zgodności lub niezgodności z tekstem nieliterackim. W tego typu zadaniach warto zwrócić uwagę na szczegóły grafiki i udzielić możliwie wyczerpującej odpowiedzi.

Ortografia i interpunkcja

Znajomość ortografii i interpunkcji sprawdzają zwykle dwa osobne zadania. W przypadku ortografii najczęściej mamy wskazać słowo, którego pisownię uzasadnia taka sama zasada, jak słowa podanego w poleceniu. Zdarzają się też pytania związane z zasadą zapisywania partykuły “nie” z różnymi częściami mowy. Zadanie z interpunkcją najczęściej polega na wybraniu przykładu, w którym interpunkcja jest niepoprawna. Rzadziej sami musicie wstawić brakujące przecinki w tekście. Warto zatem przypomnieć sobie zasady ortograficzne i interpunkcyjne, żeby nie stracić cennych punktów na egzaminie ósmoklasisty.

Streszczenie

Wielokrotnie od 2022 roku pojawiało się zadanie, które polega na streszczeniu tekstu nieliterackiego. Zazwyczaj zbudowane jest ono w ten sposób, że mamy trzy lub cztery sformułowania, które musimy uzupełnić:

• tematem tekstu jest …
• autor skupia się na…
• porusza również problem / ale zauważa także, że….
• dochodzi do wniosku….

Pamiętajcie, że to, co wpisujecie w pierwszej luce, to zazwyczaj jedno słowo, często sugeruje je tytuł tekstu, a wnioski znajdują się na końcu. Dwa środkowe pola do uzupełnienia, to informacje zawarte w kolejnych akapitach tekstu. Warto każdy akapit podsumować sobie jednym zdaniem – czego dowiedziałeś się z tego fragmentu?  To pomaga prawidłowo rozwiązać to zadanie.

Zaproszenie lub ogłoszenie

Arkusze na egzaminie ósmolasisty z języka polskiego sprawdzają także umiejętność pisania krótkich form użytkowych – ogłoszenia lub zaproszenia. Pamiętajcie, żeby dobrze przeczytać polecenie takiego zadania – czasem autorzy wymagają, żeby argumenty, których musicie użyć do przekonania Waszych odbiorców do udziału w wydarzeniu, odwoływały się do tematu spotkania lub charakteru imprezy.

Wypracowanie

Na egzaminie ósmoklasisty w 2025 roku może pojawić się nowa forma wypowiedzi argumentacyjnej, czyli przemówienie. To oznacza, że będziecie mieli narzucone, czy macie napisać rozprawkę czy przemówienie. Jeżeli nie chcecie pisać tekstu o charakterze argumentacyjnym, zawsze możecie wybrać drugi temat, tekst o charakterze twórczym, czyli opowiadanie.

Tendencje w arkuszach

Pewnego rodzaju nowością było pojawienie się w arkuszu egzaminacyjnym w roku 2024 wiersza, trzeciego tekstu. Ponownie zabieg ten zastosowano w teście diagnostycznym z grudnia 2024 roku. Pozwala to wnioskować, że na egzaminie w maju 2025 również możemy spodziewać się trzeciego tekstu – krótkiego i pisanego wierszem. Zadania z wykorzystaniem takiego utworu sprawdzają zwykle znajomość środków stylistycznych, rodzajów i gatunków literackich oraz umiejętności analizy i interpretacji.

Drugą widoczną tendencją jest większa liczba zadań związanych z gramatyką. Dlatego warto powtórzyć szczególnie fleksję, składnię i słowotwórstwo, bo o te zagadnienia gramatyczne najczęściej pytali egzaminatorzy.

W przygotowaniach do egzaminu nie musicie być sami! Zapraszamy na nasze kursy grupowe lub zajęcia indywidualne, gdzie doświadczeni trenerzy pomogą Wam uzupełnić braki i usystematyzować wiedzę.