Na egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego jednym z najważniejszych elementów jest dłuższa forma wypowiedzi, a mianowicie opowiadanie lub rozprawka. Dłuższa forma wypowiedzi z 45 możliwych do zdobycia punktów jest oceniana na 20 co w sumie daje aż 45% oceny z całego egzaminu. Warto więc się pochylić nad tematem, by zdobyć jak najwięcej punktów.

Jak napisać rozprawkę

Jak napisać rozprawkę, by została ona dobrze oceniona?  Rozprawka jest formą wypowiedzi pisemnej, wymagającej od autora gruntownego zrozumienia przedstawionego tematu,  przedstawienia własnego stanowiska uzasadnionego argumentami.

Największym problemem pod czas pisania dłuższych form wypowiedzi jest niewłaściwe zrozumienie przez ucznia tematu, co nie raz skutkuje odrzuceniem rozprawki pod czas oceniania prac egzaminacyjnych. Uczniowie nie zawsze czytają ze zrozumieniem polecenia, lub źle interpretują to, czego się od nich wymaga.

Rozprawka ma ściśle określoną konstrukcję i wymaga od autora dokładnego przemyślenia tematu, stworzenia planu, a także odpowiedniej argumentacji i głębszej refleksji.

Jak dobrze napisać rozprawkę

Przede wszystkim czytanie ze zrozumieniem! Należy dokładnie/kilkakrotnie przeczytać polecenie, zwrócić szczególną uwagę na temat. Warto jest się zastanowić, która z lektur obowiązkowych będzie pomocna by wesprzeć nasze argumenty. (Listę lektur obowiązkowych  znajdziesz na 3 stronie arkusza egzaminacyjnego.)

Rozprawka powinna składać się z trzech części: wstępu, rozwinięcia i zakończenia.

Wstęp w rozprawce – w tej części trzeba zarysować temat i określić problematykę zagadnienia. Na końcu wstępu warto jest umieścić tezę lub hipotezę. Przy czym teza powinna przyjąć formę stwierdzenia, a hipoteza – przypuszczenia.

Rozwinięcie – to zasadnicza i najdłuższa część rozprawki. Mile widziane jest by rozwinięcie składało się z  około trzech akapitów, w których autor ma zawrzeć trzy argumenty oraz dwa lub trzy przykłady. Przy czym, jeśli we wstępie postawiona została teza, to w rozwinięciu trzeba ją uzasadnić, przywołując odpowiednie argumenty i przykłady. Jeżeli wybraliśmy formę rozprawki z hipotezą, to musimy rozważyć problem, przywołując argumenty za i przeciw korzystając z przykładów z lektur obowiązkowych.

Zakończenie rozprawki – na końcu trzeba podsumować temat w oparciu o tezę zawartą we wstępie lub ustosunkować się do postawionej wcześniej hipotezy. Warto jest użyć fraz, na przykład: „Podsumowując rozważania, można dojść do wniosku, że…” lub: „Po przeanalizowaniu powyższych przykładów można dojść do wniosku, że …”. Podsumowanie nie może być jednozdaniowe. Najlepiej, jeśli będzie skłaniało ono czytelnika do refleksji na dany temat. Może też zawierać odpowiedni cytat.

Po napisaniu rozprawki warto przeczytać rozprawkę kilkukrotnie sprawdzając tekst pod względem: błędów ortograficznych, interpunkcyjnych, stylistycznych. Należy zwrócić uwagę na spójność tekstu rozprawki.

Najczęstszymi błędami w pisaniu rozprawki jest streszczanie utworu, zamiast jego analizowania w kontekście podanego tematu, mylenie przykładu z argumentem, złe postawienie tezy, a także pisanie w podsumowaniu jedynie tego, co było powiedziane już wcześniej.

Jak pisać rozprawki

A zatem krótko podsumowując, jak pisać rozprawki, możemy ująć w kilki punktach:

• Przede wszystkim – analiza tematu i zrozumienie polecenia
• Dalej – planowanie i zbieranie argumentów, które będą wspierać naszą tezę.
• Następnie – stworzenie konspektu, który będzie pomocny zarówno w utrzymaniu logicznej struktury pracy jak i uniknięciu chaosu.
• W kolejnym kroku – napisanie wstępu zaczynając od ogólnego stwierdzenia, a następnie przechodząc do konkretów.
• Dalej należy rozwinąć argumentację przedstawiając argumenty wspierające naszą tezę. Przy czym każdy argument powinien być poparty przykładami i dokładnie omówiony.
• Kończąc rozprawkę należy napisać zakończenie podsumowujące nasze rozważania i potwierdzające tezę.
• I na sam koniec – sprawdzenie i poprawienie rozprawki pod kątem błędów językowych, stylistycznych i ortograficznych oraz upewnienie się, że praca jest spójna i logiczna.

Dodatkowo warto pamiętać by:

• Używać języka formalnego i unikać kolokwializmów.
• Dbać o poprawność gramatyczną i interpunkcyjną.
• Cytować źródła, z których korzystasz.
• Pamiętać o akapitach i logicznej strukturze pracy.
• Nie bać się wyrażać własnego zdania, ale robić to w sposób kulturalny i rzeczowy.